Zaburzenia nastroju

Zaburzenia nastroju charakteryzują się poważnymi zakłóceniami uczuć i nastroju. Najczęściej mamy do czynienia z: obniżeniem nastroju – depresją, wzmożonym nastrójem – mania i euforia. Każdy z nas doświadcza zmiennych nastrojów i emocji, często zmiany te są spowodowane konkretnymi zdarzeniami w naszym życiu: jesteśmy w euforii, gdy nasza ulubiona drużyna zdobędzie mistrzostwo świata, jesteśmy zrozpaczeni, gdy rozpadnie się nam związek albo gdy stracimy pracę. Osoby z zaburzeniami nastroju też doświadczają zmiennych emocji, ale u nich te zmiany są ekstremalne, zniekształcają widzenie świata i utrudniają funkcjonowanie. Zaburzenia nastroju charakteryzują się nasilonymi wahaniami samopoczucia; od bezgranicznego smutku i beznadziei w depresji po euforię i niezwykłe rozdrażnienie w manii. Zaburzenia nastroju to grupa zaburzeń psychicznych charakteryzujących się znaczącymi i utrzymującymi się zmianami nastroju, wpływającymi na codzienne funkcjonowanie.

Przyczyny zaburzeń nastroju:

– Genetyczne predyspozycje: ryzyko wystąpienia zaburzeń nastroju może być dziedziczone.

– Czynniki biologiczne: zaburzenia w funkcjonowaniu neuroprzekaźników w mózgu.

– Czynniki środowiskowe: zaburzenia osobowości, stres, traumatyczne przeżycia, trudne sytuacje życiowe.

– Inne choroby: niektóre choroby somatyczne i neurologiczne mogą być przyczyną zaburzeń nastroju.

Rodzaje zaburzeń nastroju można podzielić na:

– Zaburzenia depresyjne: duża depresja, dystymia

– Zaburzenia maniakalne: mania, hipomania

– Zaburzenia dwubiegunowe: choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD), cyklotymia

– Zaburzenia nastroju związane z czynnikami zewnętrznymi: choroby somatyczne, nadużywanie substancji.

Oprócz tych głównych typów, istnieją również łagodniejsze formy zaburzeń nastroju:

– Dystymia: przewlekłe, utrzymujące się obniżenie nastroju, które nie spełnia kryteriów pełnoobjawowej depresji, ale znacząco wpływa na jakość życia.

– Cyklotymia: umiarkowane wahania nastroju, występujące naprzemiennie między stanami obniżonego nastroju a stanami podwyższonego nastroju (hipomanii), ale nie tak intensywne, jak w przypadku ChAD.

Zaburzenia nastroju mogą być również związane z innymi czynnikami, takimi jak choroby somatyczne (np. nowotwory, choroby przewlekłe) lub nadużywanie substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu.

Leczenie zaburzeń nastroju zazwyczaj obejmuje połączenie farmakoterapii i psychoterapii, często z dodatkowym wsparciem w zmianie stylu życia. Farmakoterapia, czyli leczenie za pomocą leków, jest szczególnie ważna w przypadku ciężkich lub przewlekłych zaburzeń nastroju. Psychoterapia, pomaga radzić sobie z negatywnymi myślami i emocjami oraz uczy technik radzenia sobie z trudnościami. Zmiany w stylu życia, takie jak zdrowa dieta, aktywność fizyczna i odpowiednia ilość snu, również odgrywają ważną rolę w poprawie nastroju.

Autor: dr Sylwester Bębas – psychoterapeuta

Więcej nt. zaburzeń nastroju w audycji: