Samodyscyplina

Samodyscyplina to umiejętność kontrolowania swojego zachowania, wyborów i działań w celu osiągnięcia konkretnych celów lub wykonania zadań. Obejmuje ona zdolność do skoncentrowania się na pracy, pomimo wszystkiego, co dzieje się wokół i może nas rozpraszać, a także wytrwałość w dążeniu do celu, nawet w obliczu trudności. Samodyscyplina to kluczowa umiejętność, która pomaga nam konsekwentnie dążyć do celów i pokonywać wyzwania mimo chwilowych trudności i pokus. Dzięki niej budujemy nawyki i motywację, które wspierają realizację długoterminowych zamierzeń. Samodyscyplina odgrywa ogromną rolę w rozwoju osobistym i zawodowym, pomagając w skutecznym zarządzaniu czasem i wytrwałym realizowaniu postanowień. Samodyscyplina polega także na kontrolowaniu emocji oraz zachowań w taki sposób, by skoncentrować się na aktywnościach ważnych ze względu na postawione cele. Nauka samodyscypliny pomoże nam nie tylko osiągnąć nasze cele, ale również przetworzyć nasze codzienne nawyki w bardziej produktywne działania. Dzięki samodyscyplinie zmieniamy nie tylko nasze podejście do pracy, obowiązków czy nawyków, ale również całe życie osobiste. Pozwala na lepsze zarządzanie czasem, co skutkuje większą efektywnością. Samodyscyplina jest też nieoceniona w rozwoju osobistym i w dążeniu do zwiększania swoich kompetencji i umiejętności.

Co daje nam samodyscyplina: większą wydajność: ludzie, którzy określają plan dnia w pracy, a później przestrzegają jego realizacji, są nastawieni na cel, w związku z czym działają sprawniej i efektywniej. Zasada ta sprawdza się także w innych obszarach: podczas przestrzegania diety, planowania edukacji lub rozkładu dnia; oddzielanie pracy od czasu prywatnego: odpowiednia motywacja, dzięki której ludzie zajmują się obowiązkami przez ściśle wytyczony czas, sprawia, że rzadziej zabierają pracę do domu i nie zajmują się nią w czasie wolnym, który powinien być przeznaczony na relaks lub dla rodziny; sprawniejsze osiąganie celów: jeśli nie łamiemy ustalonych przez samych siebie zasad, cel osiągniemy szybciej. Nie ma znaczenia, czy dotyczy to obszaru zawodowego, ćwiczeń na siłowni czy relacji z bliskimi; szacunek do samego siebie: udowodniono, że kiedy zachowujemy samodyscyplinę, bardziej lubimy siebie i mamy poczucie dumy. Nie ulegamy pokusom, czujemy więc siłę własnego charakteru i prawem konsekwencji stajemy się coraz lepsi.

Skąd bierze się problem z samodyscypliną: prokrastynacja, czyli tendencja do odwlekania działań, czasami po prostu się opłaca; względy emocjonalne, niektóre osoby na trudne zadania reagują po prostu negatywnymi emocjami, zastygnięciem i wycofaniem. Pozornie łatwiej jest im zrezygnować niż brnąć w aktywność. Oczywiście, przypłacą to później ogromnym stresem, w związku z czym wpadają w błędne koło; nieumiejętność planowania, niektórzy nie potrafią tworzyć harmonogramów, dzielić niezbędnych zadań na etapy i określać czasu ich realizacji; odwlekanie przynosi bardzo wymierne korzyści, może okazać się, że zadanie, którego jeszcze nie rozpoczęliśmy, jest już niepotrzebne lub ktoś zrobił je za nas, rzecz, którą planowaliśmy kupić, jest w cenie promocyjnej, a egzamin, do którego się nie przygotowaliśmy, nie odbył się.

Utrzymanie samodyscypliny to wyzwanie, które większość osób zna z własnych doświadczeń. Często pojawiające się przeszkody, takie jak pokusa, impulsywność potrafią skutecznie odciągać od realizacji zamierzeń. Pokusa, której często ulegamy, to także wyzwanie dla naszej konsekwencji. Łatwiej skupić się na natychmiastowej przyjemności, jak korzystanie z mediów społecznościowych, niż podjąć wysiłek działania w kierunku celów długoterminowych. Uleganie impulsom, zamiast koncentracji na zadaniach, zaburza wypracowany rytm pracy i może prowadzić do poczucia winy lub frustracji. Samokontrola i świadome rozpoznanie momentów, gdy nasze działania odbiegają od planu, to istotne kroki do wzmocnienia samodyscypliny. Samodyscyplina jest kluczem do zmiany nawyków i poprawy jakości życia. Można ją wykorzystać, aby osiągnąć cele i zrealizować swoje marzenia. Samodyscyplina polega na wprowadzaniu w życie planu działania, który pomaga w osiąganiu celów. Oznacza to, że trzeba być systematycznym i konsekwentnym w dążeniu do celu. Aby skutecznie wykorzystać samodyscyplinę do zmiany nawyków i poprawy jakości życia, należy: ustalić cele i określić priorytety, ustalić harmonogram działań oraz określić czas potrzebny na realizację poszczególnych zadań, utrzymywać motywację, podejmować odpowiednie decyzje. Trzeba podejmować decyzje oparte na samodyscyplinie i rozsądku oraz unikać impulsywnego postepowania czy podporzadkowania się presji otoczenia.

W procesie kształtowania‌ samodyscypliny​ u nastolatków,​ rola rodziców jest nieoceniona. To właśnie​ oni stanowią pierwsze wzorce w życiu młodych ludzi, a ich zachowanie, nastawienie i podejście do obowiązków mają ogromny wpływ na postawy dzieci. Istnieje kilka kluczowych‌ aspektów, na które rodzice powinni zwrócić szczególną uwagę: przykład osobisty: dzieci uczą się ‌przez naśladownictwo,​ dlatego ważne jest, aby rodzice sami‍ byli przykładami samodyscypliny. Regularne czytanie, trzymanie​ się‌ ustalonych harmonogramów oraz ‌realizacja własnych celów mogą inspirować młodzież; wsparcie emocjonalne: ​ budowanie samodyscypliny wymaga czasu i wytrwałości. Rodzice powinni ‌wspierać‌ swoje dzieci, zarówno w sukcesach, jak i w porażkach, pokazując, że każdy błąd jest tylko krokiem na drodze do nauki; ustalanie realistycznych oczekiwań: warto, aby rodzice jasno określali cele, ale też nie narzucali zbyt dużej presji. Dobrze, aby nastolatek miał możliwość wyboru ​i ‍podejmowania​ decyzji, co sprzyja poczuciu odpowiedzialności.

Chcąc nauczyć się samodyscypliny w pierwszej kolejności należy zajrzeć w głąb siebie i postarać się siebie zrozumieć, a później przeanalizować swoje cele edukacyjne i obrać kierunek swojej kariery.  Samoświadomość pozwala nam zidentyfikować nasze mocne strony, słabości i obszary, które wymagają poprawy. Oceniając swoje umiejętności i cele, możemy lepiej dostosować strategię rozwoju samodyscypliny i motywacji do naszych indywidualnych potrzeb.

Ważne jest: stopniowe wprowadzanie zmian w swoich nawykach i wypracowywanie rutyny; planowanie i śledzenie postępów: określenie celów, stworzenie planów działania i harmonogramów nauki pomaga utrzymać kierunek i wyznaczyć priorytety; szukanie wsparcia społecznego i mentorów: można szukać wsparcia w rodzinie, przyjaciołach lub grupach edukacyjnych; praktykowanie cierpliwości i wytrwałości.

Autor: dr Sylwester Bębas – psychoterapeuta

Więcej nt. samodyscypliny w audycji: